recht van antwoord

RECHT VAN ANTWOORD VAN GEMEENTEBESTUUR GLABBEEK OP ARTIKELS ‘GEVAAR VOOR ASBEST IN MILITAIR DOMEIN’, ‘VERSLAG ASBEST IN LOODSEN’ EN ‘TE WEINIG INITIATIEF OM KANKERVERWEKKENDE STOF TE WEREN’

"De partij Samen publiceerde op haar website en op haar facebook-pagina op 9 en 12 maart 2018 in de artikels ‘gevaar voor asbest in militair domein’, ‘verslag asbest in loodsen’ en ‘te weinig initiatief om kankerverwekkende stof te weren’ bewust foutieve informatie die lasterlijk is en tevens tot onnodige angst kan leiden bij de inwoners van Glabbeek.

In tegenstelling tot wat Samen beweert doet er zich geen gevaar voor de volksgezondheid voor op het voormalig militair domein langs de Steenbergstraat en doet het gemeentebestuur wel degelijk al het mogelijke om een dergelijk gevaar te voorkomen.

Er werd een asbestinventaris opgemaakt in 2013 en jaarlijks worden alle gemeentelijke gebouwen met asbest sinds 2013 grondig gecontroleerd. Zowel de asbestinventaris als de controleverslagen kunnen in het kader van de openbaarheid van bestuur door iedereen worden ingekeken op het gemeentehuis.

Er wordt met IBEVE een asbest beheersprogramma gevolgd in afwachting van de geplande verwijdering van de oude daken met asbest van de loodsen van het gemeentelijk domein langs de Steenbergestraat. De afbraak van de oude daken met asbest is begin dit jaar van start gegaan en alle loodsen worden de komende periode asbestvrij gemaakt, zoals bepaald werd in het door de gemeenteraad goedgekeurde asbestafbouwplan.

Alle maatregelen die de gemeente genomen heeft komen volledig overeen met de visie die Vlaanderen aanhoudt bij het programma “Vlaanderen asbest veilig tegen 2040”. Er worden regelmatig opvolgmetingen gedaan en in functie van de resultaten worden de maatregelen indien nodig bijgestuurd.

Het onafhankelijke onderzoeksbureau Ibeve bevestigde overigens zelf schriftelijke dat zij niet opgezet zijn met de desinformatie die verspreid wordt door Samen. In een e-mail van 12 maart 2018 aan de burgemeester bevestigt de heer Jan Van Bouwel dat er zich helemaal geen gevaarlijke situatie voordoet op het gemeentelijk domein langs de Steenbergstraat en stelt de heer Van Bouwel daarbij zelfs dat hij verdere stappen overweegt tegen Samen o.w.v. het bewust verspreiden van foutieve en lasterlijke informatie. Deze e-mail van de heer Van Bouwel wordt hieronder letterlijk weergegeven:

“De verslagen waarvan sprake zijn een samenvatting van de maatregelen die met IGO en de Gemeente besproken werden op 4 en 10 oktober 2017 en die ook nog eens werden herhaald op de infoavond in november die toen voor alle personeel gegeven werd op 10 november 2017.

In deze verslagen staat nergens dat de ganse site onmiddellijk ontruimd moet worden, enkel dat er voor bepaalde delen (met name IGO gedeelte) beheersmaatregelen nodig zijn en er is duidelijk sprake van middellange termijn in het verslag. Deze verslagen bevestigen op geen enkele manier de onmiddellijke ontruiming die Samen vraagt en zeker niet dat er een algemeen risico is voor alle personeelsleden of voor de volksgezondheid op de site. Want dat is wat samen onterecht beweert en waar verleden week ook op geantwoord werd.

Ik heb in mijn advies van verleden week duidelijk naar de gemeente gesteld dat elk golfplaten dak een risico inhoudt zoals alle asbesthoudende daken in Vlaanderen en dat de vraag of er een risico is geen relevante vraag is. De vraag is of bij bepaald gebruik van deze gebouwen tot 2019 er een relevante verhoging is van de kans op asbestaandoeningen bij de gebruikers en dus of het risico hoger ligt dan die van de achtergrondblootstelling die je ook op andere plaatsen in Vlaanderen hebt. Samen moet eerlijk blijven in haar communicatie en niet beweren dat elk risico ontkent wordt. Ik stel voor dat zij mijn mail naar de gemeenteraad op haar Facebook pagina publiceert die zij ongetwijfeld hebben gezien en gelezen.

Ik heb ook steeds duidelijk gesteld dat gebruik van de gebouwen nog mogelijk is mits een programma van asbestbeheer, dit betekent uitvoering van de nodige controles in afwachting van de verwijdering van de daken in 2019 en vermijden van bepaalde activiteiten. Na elke controle worden de maatregelen bijgestuurd. Dit is niet afwijkend van de conclusies in de afgebeelde verslagen van die vergaderingen.

Ik zie in die verslagen niet nieuws en niets dat afwijkt van het advies dat ik tot nog toe naar de gemeente gegeven heb. Er wordt ook nergens gesteld dat de boel onmiddellijk ontruimd moet worden en er worden beheersmaatregelen voorgesteld zoals ik ook in mijn antwoord van verleden week aan de gemeente heb overgemaakt. Ondertussen loopt een controleprogramma in de loodsen en zal steeds in functie van de resultaten beoordeeld worden of bepaalde activiteiten gestaakt moeten worden of kunnen doorlopen tot 2019.

Het verslag van de vergaderingen die samen op facebook geplaatst heeft betreft een beoordeling van de gebouwdelen die toen onderzocht werden, voornamelijk het IGO gedeelte en het containerpark. Dit zijn loodsen met daken zonder onderdak in tegenstelling tot andere loodsen van de gemeente. Bij die vergadering werd ook terecht gesteld dat massa activiteiten in de hallen zoals een fuif, niet aangewezen is en dat ook het verder organiseren van een verkeerspark voor kinderen in de loods van de politie wordt afgeraden. Deze activiteiten zijn dan ook gestaakt. Dit om twee redenen, een massa volk en luide muziek kunnen stof in beweging zetten dat normaal in rust ligt. En in het tweede geval, kinderen worden beschouwd als een risicogroep vanwege hun nog lange levensduur. Dit is een groot verschil met zeggen dat er niets meer in de hallen kan gebeuren. Dergelijke activiteiten zijn totaal verschillend van de activiteiten die nu nog in de loodsen plaats vinden. Bvb stockage van voertuigen of aangeslagen goederen. Dat is een heel ander risico!

Dat dergelijke activiteiten zoals een fuif of een verkeerspark afgeraden worden betekent trouwens nog niet dat deelnemers aan een dergelijke activiteit plots een heel grote kans maken op een asbestaandoening omdat ze er een aantal keren hebben aan deelgenomen (het risico daarop wordt vooral bepaald door de hoeveelheid asbest die je binnen krijgt, door de soort asbest, door de regelmatige herhaling van blootstellingen, door rookgedrag en ook persoonlijke gevoeligheid speelt een rol). Een eenmalige blootstelling is niet gelijk aan een doodvonnis of een grote kans op een asbestaandoening. De vraag is niet of er een kans is op een asbestaandoening (die is er in gans Vlaanderen door achtergrondblootstelling), maar hoe groot die kans is ten opzichte van andere risico’s in het leven, zoals bijvoorbeeld sterven door griep, een hartaanval, andere kankers, een verkeersongeval, een voedselvergiftiging en of die kans hoger ligt dan in andere omgevingen in Vlaanderen. Wanneer de blootstelling beperkt blijft, dan is die kans ook niet nul, maar wel zeer klein ten opzichte van de andere risico’s in het leven.

Elke asbestcementen dak of gevelbekleding stelt geleidelijk aan in de loop der jaren brokstukjes en vezels vrij via het water, via de lucht en naar de bodem. Er zullen dus altijd plekken zijn in die gebouwen waar je een beetje asbest vindt. Dat is ook zo bij de gevel van een particuliere woning of op de zolder van een onafgewerkt leien dak van een woning.

Dat is trouwens ook zo na een asbestverwijdering (100% proper bestaat niet). Dat is geen nieuws en is een algemeen gekend gegeven die zich in elke dorpskern, in elke garage of schuur en in elk gebouw met golfplaten dak voordoet. Dat is net de reden dat ook Vlaanderen asbestveilig tegen 2040 werd gelanceerd waarbij binnen een bepaalde periode en afhankelijk van het doelpubliek van de betreffende gebouwen de asbestmaterialen zullen verwijderd worden in functie van de prioriteit die aan de betreffende gebouwen of sectoren gegeven zullen worden (bvb scholen eerder dan andere doelgroepen). Dit betekent niet dat al die gebouwen in afwachting onmiddellijk ontruimd moeten worden, maar wel dat men prioriteiten zal zetten en de gebruiksperiode mits de nodige controles gelimiteerd wordt in afwachting van verwijdering.

De vraag is dus ook niet of er asbest vrijgesteld wordt uit verweerde asbestcementen en of er in de hallen ook plekken zijn waar in het stof op weinig beroerde plaatsen asbest aanwezig is. Dat is algemeen gekend en beschreven en is bij elke asbestcementdakbedekking of gevelbekleding in Vlaanderen het geval. Men spreekt inderdaad van semi-hechtgebonden aan het oppervlak van een dergelijk dak. Dat is bij al die daken zo.

De belangrijke vraag is, geeft dit aanleiding tot blootstellingen die in vergelijking met de achtergrondconcentratie in gans Vlaanderen een verhoogd risico geven en hoe snel moet je gaan afbouwen om relevante risico’s te vermijden voor de gebruikers van deze gebouwen. Alle gebouwen met asbestcementdaken van vandaag op morgen ontruimen is niet mogelijk en niet nodig (dan moet je al heel wat particulieren uit hun huis zetten en heel wat bedrijven onmiddellijk sluiten). De toestand regelmatig opvolgen en waar nodig ingrijpen om onaanvaardbare situaties te vermijden daarentegen is wel vereist.

Wat samen vooral vergeet te vermelden is dat ook niet alle gebouwen aan de binnenzijde er hetzelfde uit zien en dat niet in alle gebouwen dezelfde activiteiten plaats vinden. Er is dus al een belangrijk verschil in beoordeling van de binnensituatie afhankelijk van loods tot loods en afhankelijk van het soort activiteiten die er plaats vindt. Men moet geen appelen met peren vergelijken.

Een aantal hallen hebben in tegenstelling tot de andere hallen bijvoorbeeld een onderdak onder de golfplaten en dat alleen al maakt een groot verschil. Het onderdak is ook een asbestcementplaat, maar is veel minder onderhevig aan verwering en schermt de golfplaten af van de binnenzijde van de loods.

In de opslaghal waar de materialen van de verenigingen staan is er aan de binnenzijde een isolatieplaat tegen het dak en zijn de golfplaten afgedekt. Anderzijds zijn er wel wat lekken in dit dak door stormschade aan de lichtstraat en zijn er wat beschadigingen. Momenteel gecontroleerd wat de impact daar van is op het stof binnen en op de opgeslagen goederen. In functie van de resultaten zullen steeds de gepaste acties ondernomen worden, maar bij voorbaat stellen dat dit een groot risico is zonder zelf de nodige onderzoeken uit te voeren is gewoon niet correct en ongepast. Er is ook niemand die 8 uur per dag in deze hal blijft.

Ik heb in mijn antwoorden aan de gemeente die veronderstel ik ook steeds aan “Samen" voorgelegd worden, steeds gesteld dat gebruik van de gebouwen mogelijk is mits de juiste beheersmaatregelen en controles (asbestbeheer) en dat dan het risico niet hoger ligt dan op een andere locatie rekening houdend met de achtergrondconcentraties die in gans Vlaanderen aanwezig zijn door de aanwezigheid van asbestcement.

In mijn antwoord van verleden week naar de gemeente op de vraag of een onmiddellijke ontruiming van de ganse site nodig is, is ook steeds gesteld dat er regelmatige controles moeten zijn en dat maatregelen bijgestuurd worden in functie van de resultaten.

Ik zou er ook op willen wijzen dat de resultaten van de luchtmetingen bij IGO niet verhoogd waren (ze vallen binnen de grenzen van het KB asbest), maar dat op basis van vaststelling van asbest in neergeslagen stof dat er al lang onaangeroerd ligt beslist is om te reinigen, wat een terechte beslissing is. Nogmaals er is een verschil tussen de vaststelling van asbest in stof en effectieve blootstelling. De maatregelen die voorgeschreven worden, worden steeds zo streng mogelijk genomen.

Wat samen doet is de vaststelling van asbest in stof op bepaalde plaatsen in een loods of op de site verwarren met blootstelling van personen en bij uitbreiding met een grote kans op een longvlieskanker bij alle gebruikers.

Samen verwart blijkbaar ook de maatregelen die voorgeschreven staan in de geciteerde verslagen om een bepaalde loods te saneren of om een lokale vervuiling op te ruimen (waarbij en zich uiteraard gaat beschermen met de nodige PBM’s) met de maatregelen die nodig zijn bij normaal gebruik voor andere loodsen. Uiteraard zal men zich beschermen wanneer er een dak verwijdert wordt of wanneer men stof dat mogelijk vervuild is zal wegnemen om blootstelling bij de gebruiker te voorkomen of wanneer men stukken gaat verplaatsen die al jaren op dezelfde plaats staan en nooit beroerd werden. Dat is net het asbestbeheer dat in mijn antwoord aan de gemeente staat! Het zijn net die beheersmaatregelen die ervoor zorgen dat er voor de gebruiker geen probleem is.

De vraag die mij verleden week gesteld werd, was of onmiddellijke ontruiming van de ganse site nodig was inclusief gebouw van het OCMW en of de volksgezondheid in gevaar is.

Een tijd geleden zijn naast de voorgeschreven maatregelen voor tijdelijk verder gebruik van de IGO loodsen ook op ons advies een aantal activiteiten waarvan door ons beoordeeld werd dat ze een risico kunnen vormen gestaakt (zie eerder en zie verslag op facebookpagina van Samen), met name de fuiven en ook het verkeerspark. Dit was reeds besproken om dit niet meer te laten doorgaan gezien dit activiteiten zijn die stof in rust kunnen verstoren en gezien het in het verkeerspark kinderen betreft.

Wat nu nog rest zijn de activiteiten die nu nog plaatsvinden, met name de activiteit in het OCMW, stockage en gebruik van de loodsen door gemeentediensten.

Daaropvolgend kwam verleden week de melding dat Samen een "onmiddellijke ontruiming" van de site eist inclusief de ontruiming van het OCMW. Rekening houdend met bovenstaande historiek, de maatregelen die reeds werden genomen (waaronder het staken van bepaalde activiteiten) en de vooruitzichten van een definitieve verwijdering van de daken in 2019 is het antwoord nog steeds dat dat niet nodig is, mits een verdere uitvoering van een beheersprogramma en de nodige controles, evenals regelmatige bijsturing van de maatregelen in functie van die controles. Als daar plots sluiting van een gebouw of staking van een activiteit tussen zit, dan zullen wij niet aarzelen om dit te adviseren zoals wij ook tot hiertoe steeds gedaan hebben.

Verleden week werd ik bovendien persoonlijk gecontacteerd door het gemeenteraadslid van Samen en heb ik bovenstaande uitleg reeds gegeven.

Het verwondert mij dan ook zeer sterk dat dit bericht met een dergelijke toon op Facebook verschijnt en dat zeer onterecht gesteld wordt dat risico’s ontkent worden en dat de huidige adviezen strijdig zouden zijn met wat in de vermelde verslaggeving van die vergaderingen zou staan.

Ik stel voor dat Samen mijn antwoord aan de gemeente die ik gegeven heb naar aanleiding van hun vraag tot onmiddellijke ontruiming op hun facebookpagina plaatst en niet probeert via krantenartikels een verkeerd beeld te schetsen om een onrealistische zwart wit stelling te bevestigen en mensen in paniek te brengen. Zij hebben mijn genuanceerd antwoord aan de Gemeente verleden week ook gekregen en dit schetst een correct beeld van wat er op de site nodig is. Er worden nergens risico’s ontkent en er wordt vermeld dat asbestbeheer en controle noodzakelijk is in afwachting van de definitieve verwijdering in 2019.

Rekening houdend met het huidige gebruik, de nog lopende controles, de reeds uitgevoerde maatregelen en de geplande verwijdering in 2019 kan op dit ogenblik inderdaad gesteld worden dat er geen risico is voor de volksgezondheid en dat in afwachting van de definitieve verwijdering van de daken in 2019 gebruik van de loodsen nog mogelijk is met uitzondering van de activiteiten die reeds langer geschrapt werden.

Ik overweeg ook verdere stappen indien een dergelijke toon wordt aangehouden waarbij bewust een genuanceerd antwoord naar de gemeente niet wordt geplaatst en mijn persoonlijke integriteit en bij uitbreiding de integriteit van IDEWE en IBEVE in twijfel wordt getrokken op basis van krantenartikels en wilde beweringen.

Ik heb zelf geen enkel belang bij het langer open houden van deze site en adviseer vanuit een objectieve en realistische visie en zal dit blijven doen.

Indien er bij de lopende controles tot 2019 effectief zaken aan het licht komen die dringende maatregelen vereisen, dan zullen deze ook onmiddellijk geadviseerd worden, ongeacht de consequenties voor het gebruik van de site.”