SAMEN voorstel van actieplan voor het versneld verwijderen van de asbesthoudende eternieten golfplat
De productie en toepassing van asbest en asbesthoudende materialen is in België sinds 1998 verboden. Maar in Vlaanderen is naar schatting 3,7 miljoen ton asbesthoudende materialen in omloop, vooral in de vorm van dakleien, gevelbekleding, golfplaten, …. Hechtgebonden asbesttoepassingen vormen geen acuut risico voor de gezondheid, maar door verwering of bij werken kunnen wel gevaarlijke asbestvezels vrijkomen. Dat geldt vooral voor veel asbestdaken: hoe langer we wachten, hoe groter het risico wordt.
Een rapport van OVAM dat in 2013 opgesteld werd maar recent publiek werd duidt aan dat golfplaten daken gevaarlijk kunnen zijn omdat ze asbest afgeven. Het rapport stelt dat er structurele maatregelen genomen moeten worden.
Asbest is een commerciële term voor natuurlijke mineralen – silicaten – met een vezelachtige structuur die in steeds dunnere vezels splitsen. Die kunnen worden ingeademd en diep in de longen dringen. Er bestaan verschillende soorten asbest. Gebonden asbest werd onder meer gebruikt voor asbestcement (leien en golfplaten), bekend onder de naam Eternit en afkomstig van het bedrijf Eternit. Dat asbest kankerverwekkend is, is bekend sinds de jaren zestig. De eerste informatie werd al bekend in de jaren vijftig. Directe blootstelling of omgevingsblootstelling veroorzaakt asbestose, pleurakanker of kwaadaardig mesothelioom of longkanker en buikvlieskanker. Al in 1953 werd asbestose als beroepsziekte erkend in België. Het duurde echter tot 1998 voordat de productie en het merendeel van de asbesttoepassingen in België verboden werden. Daarmee scoorde België bijzonder slecht in vergelijking met andere landen. Zowel de asbestproducenten als de overheid hebben te lang gedoogd dat de risico’s van asbest werden geminimaliseerd, waardoor een wettelijke regeling uitbleef. Nu komt het er op aan bij de opruiming van het asbest, dat nog overal verspreid zit in Vlaanderen, niet opnieuw dezelfde fouten te maken.
In Nederland heeft men de intentie om tegen 2024 asbestvrij te zijn. Dat is echt wel een stuk vroeger. Vanaf 2024 geldt in Nederland een verbod op asbestdaken. Het houdt in dat particulieren, bedrijven en (overheids-)instellingen geen asbesthoudende daken meer mogen bezitten.
De militaire domeinen hebben een dakoppervlakte van bijna 20.000m² met sterk verweerde eternieten golfplaten. Die platen dateren van bij de bouw van de loodsen in 1946. Deze golfplaten zijn zeer sterk verweerd. Wanneer men een plaat wil vervangen, verpulverd het materiaal tot stof in de hand. Dit wordt bevestigd door tal van getuigen. De militaire domeinen zijn publiek toegankelijk (containerpark, speeltuin, …) en zijn ook de werkomgeving van arbeiders (gemeente, IGO,…). Het is duidelijk dat een omgeving met een zeer grote oppervlakte met zeer sterk verweerde golfplaten zeer veel asbesthoudend stof verspreid. Er bestaat dus een gezondheidsrisico. De gemeente moet alle mogelijke initiatieven nemen om het risico maximaal te beperken. Er is dus nood aan een concreet asbestafbouw actieplan voor de militaire domeinen.
SAMEN stelde daarom voor om een onafhankelijk en objectief onderzoek op te starten dat aanduidt op welke wijze en binnen welke termijn de asbesthoudende materialen in het militair domein zo snel mogelijk verwijderd kunnen worden. Dit onderzoek moet een concreet gedetailleerd actieplan aanreiken Het college van burgemeester en schepenen is daaraan niet geïnteresseerd en deed een aantal vage beloftes die, hoe kan het ook anders, pas na de verkiezingen van 2018, verder uitgewerkt zullen worden. Het project van de evenementenhal wordt niet in vraag gesteld. Volgens SAMEN is dit niet louter onkunde of desinteresse maar ook schuldig verzuim.